Τα τελευταία χρόνια το επιστημονικό πεδίο της Ιατρικής Γεωλογίας αναπτύσσεται ραγδαία, και αυτό αποτελεί την παραδοχή της συνειδητοποίησης πως ο άνθρωπος, ως μέρος της Φύσης – όπως είναι και η Ιπποκρατική αλλά και η Κινεζική θεώρηση – επηρεάζεται άμεσα ή και έμμεσα από το έδαφος, τα πετρώματα και τα ορυκτά. Αυτά μπορεί να είναι είτε παράγοντας παθογένειας είτε παράγοντας θεραπείας. Σήμερα, μέθοδοι θεραπείας βασιζόμενες στο έδαφος και στα συστατικά αυτού, είναι η πηλοθεραπεία και η αμμοθεραπεία. Ήδη δε από τον καιρό της Αρχαίας Ελλάδας, τα οφέλη των θερμών πηγών, τα οποία συνδέονται τόσο με την ίδια την θερμοκρασία του νερού, όσο και με την παρουσία του θείου (S), ήταν γνωστά.
Ειδικότερα αναφερόμενοι τώρα στην Ιατρική Γεωλογία στην Αρχαία Ελλάδα, και ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός αναφέρουν αρκετά ορυκτά και γαίες (δηλαδή παρασκευάσματα από διαφορετικά ορυκτά), όπως τις αποκαλούν, με ευεργετικές επιδράσεις για την υγεία. Ωστόσο, ελάχιστες γαίες έχουν μελετηθεί με σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους, προκειμένου να διαπιστωθεί η επίδρασή τους στην υγεία, με εξαίρεση την λήμνια γαία (terra lemnia), την γαία της Κέας, την γαία της Σάμου, και την στυπτηρία της Μήλου. Οι πρώτες δύο γαίες ήταν γνωστές και ως «μίλτος», μία γενική ονομασία που υποδήλωνε την ερυθρή ώχρα, και αναφερόταν ουσιαστικά στην έντονη χρωστική τους ιδιότητα. Ωστόσο, σύγχρονες μελέτες για την λήμνια γαία αναφέρουν πως έχει ισχυρές αντιβακτηριακές ιδιότητες. Η γαία της Σάμου, για την οποία λιγότερα στοιχεία είναι γνωστά, έχει και εκείνη, όπως αποδείχτηκε, αντιβακτηριακές ιδιότητες (επίσης στα αρχαία κείμενα αναφέρονται και οφθαλμολογικές και αιμοστατικές χρήσεις της). Να σημειωθεί εδώ πως για όλες αυτές τις γαίες η ακριβής σύσταση τους δεν είναι γνωστή. Για τις γαίες τις συμπεριλαμβανόμενες στην κατηγορία της μίλτου, το βασικό τους συστατικό είναι οξείδια του σιδήρου (Fe), ενώ η γαία της Σάμου είχε ως βασικό συστατικό ορυκτά του βορίου (V). Η στυπτηρία της Μήλου δε έχει ως βασικό συστατικό το θείο (S).
Η χρήση των ορυκτών και των γαιών στην Αρχαία Ελληνική Ιατρική, αποτελεί ένα γόνιμο μελλοντικό πεδίο έρευνας, καθώς μόνο ένα μικρό μέρος των θεραπευτικών αυτών μέσων, έχει μελετηθεί με σύγχρονες μεθόδους, ώστε να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητά τους.
